Tải về toàn văn Nghị định 321/2025/NĐ-CP hướng dẫn việc lấy ý kiến Nhân dân về thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính.
Ngày 16/12/2025, Chính phủ đã chính thức ban hành Nghị định số 321/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đối với các nội dung liên quan đến thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính. Nghị định có hiệu lực thi hành ngay từ ngày ký, được xem là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm bảo đảm quyền tham gia của Nhân dân trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức đơn vị hành chính các cấp.
Theo Nghị định, việc lấy ý kiến Nhân dân là yêu cầu bắt buộc khi thực hiện các thay đổi liên quan đến đơn vị hành chính, bao gồm cả cấp tỉnh và cấp xã. Hoạt động này nhằm bảo đảm tính dân chủ, công khai, minh bạch, đồng thời phản ánh đầy đủ ý chí, nguyện vọng chính đáng của người dân tại các địa bàn chịu tác động trực tiếp từ việc điều chỉnh. Đối tượng lấy ý kiến là Nhân dân cư trú tại các đơn vị hành chính cấp xã có liên quan đến phương án thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hoặc đổi tên.
Tải về:
Phạm vi và hình thức lấy ý kiến
Về phạm vi và hình thức lấy ý kiến, Nghị định quy định việc lấy ý kiến được tổ chức tại cấp xã trong trường hợp có thay đổi đối với đơn vị hành chính cấp tỉnh hoặc cấp xã. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm tổ chức lấy ý kiến Nhân dân thông qua hình thức phát Phiếu lấy ý kiến đến từng hộ gia đình. Bên cạnh hình thức truyền thống, Nghị định cũng mở ra cơ chế linh hoạt, cho phép các địa phương căn cứ điều kiện thực tế để lựa chọn hình thức phát phiếu phù hợp, trong đó có thể kết hợp hoặc áp dụng các phương tiện điện tử như cổng thông tin điện tử của địa phương, hệ thống thông tin cơ sở hoặc các nền tảng mạng xã hội chính thống nhằm nâng cao hiệu quả tiếp cận và sự tham gia của người dân.
Trình tự và thủ tục lấy ý kiến
Về trình tự, thủ tục, sau khi xây dựng xong đề án liên quan đến việc thay đổi đơn vị hành chính, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm gửi văn bản kèm theo mẫu Phiếu lấy ý kiến đến Ủy ban nhân dân cấp xã để tổ chức triển khai lấy ý kiến Nhân dân. Toàn bộ quá trình lấy ý kiến phải được thực hiện trong thời hạn không quá 60 ngày, kể từ thời điểm triển khai tại cấp xã. Sau khi hoàn tất, Ủy ban nhân dân cấp xã tổng hợp kết quả, báo cáo lên cấp trên để tổng hợp chung. Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ khi kết thúc việc lấy ý kiến, kết quả phải được báo cáo đầy đủ đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.Công khai kết quả lấy ý kiến
Nghị định cũng quy định rõ cách thức xác định và công bố kết quả lấy ý kiến Nhân dân. Theo đó, kết quả phải thể hiện đầy đủ số lượng hộ gia đình tham gia lấy ý kiến, số lượng và tỷ lệ hộ gia đình đồng ý với phương án đề xuất. Trường hợp có từ 50% tổng số hộ gia đình trở lên đồng ý, đề án sẽ đủ điều kiện tiếp tục được hoàn thiện để trình Hội đồng nhân dân các cấp xem xét theo quy định. Kết quả lấy ý kiến không chỉ là căn cứ quan trọng trong quá trình ra quyết định mà còn phải được công khai rộng rãi trên cổng thông tin điện tử của địa phương và Cổng thông tin điện tử Chính phủ, bảo đảm tính minh bạch và quyền được thông tin của người dân.Thông tin và tài liệu phục vụ lấy ý kiến
Để việc lấy ý kiến Nhân dân đạt hiệu quả thực chất, Nghị định nhấn mạnh trách nhiệm của Ủy ban nhân dân các cấp trong công tác thông tin, tuyên truyền. Các cơ quan chức năng có trách nhiệm cung cấp đầy đủ tài liệu phục vụ việc lấy ý kiến, bao gồm dự thảo đề án, thuyết minh phương án và các thông tin cần thiết khác liên quan đến việc thay đổi đơn vị hành chính. Những tài liệu này phải được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, đăng tải trên cổng thông tin điện tử và niêm yết tại các điểm sinh hoạt cộng đồng, trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã để Nhân dân thuận tiện tiếp cận, nghiên cứu và đóng góp ý kiến.Cơ chế xử lý kiến nghị và chi phí tổ chức
Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định rõ cơ chế tiếp nhận và xử lý kiến nghị của công dân. Trong trường hợp phát hiện sai sót, nhầm lẫn hoặc có căn cứ cho rằng kết quả lấy ý kiến chưa phản ánh đúng thực tế, công dân có quyền gửi kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền để được xem xét, giải quyết theo quy định pháp luật. Về kinh phí tổ chức lấy ý kiến Nhân dân, Nghị định xác định nguồn kinh phí do ngân sách nhà nước bảo đảm, thực hiện theo phân cấp quản lý ngân sách hiện hành, nhằm tạo điều kiện cho các địa phương triển khai thống nhất, đồng bộ.Việc ban hành Nghị định 321/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ góp phần hoàn thiện khung pháp lý cho quá trình sắp xếp đơn vị hành chính trong giai đoạn tới, bảo đảm sự đồng thuận xã hội, phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương.
Gọi ngay cho các chuyên viên pháp lý của chúng tôi theo số 
19006192 để được giải đáp, hỗ trợ nếu có vướng mắc về các quy định của pháp luật
